Gjykata Evropiane e Drejtësisë anulon vendimin për të mbajtur të fshehtë mesazhet e Von der Leyen me shefin e Pfizer gjatë pandemisë

BRUKSEL- Gjykata më e lartë e BE-së ka anuluar një vendim për të mbajtur të fshehtë mesazhet e Ursula von der Leyen me një drejtues farmaceutik gjatë pandemisë, në një humbje të rëndësishme për presidenten e komisionit. Gjykata Evropiane e Drejtësisë anuloi të mërkurën një vendim të marrë nga Komisioni Evropian në nëntor 2022 për t'i mohuar gazetës New York Times qasje në mesazhe, pas një kërkese nga gazeta për lirinë e informacionit.

Gjykata tha se, në refuzimin e saj, komisioni nuk respektoi ligjin e BE-së për akses në dokumente. Ajo tha se komisioni “nuk kishte dhënë një shpjegim të besueshëm për të justifikuar mosposedimin e dokumenteve të kërkuara”.

Nuk ishte menjëherë e qartë nëse komisioni, i cili ende ka të drejtë të apelojë, do t'i publikonte mesazhet. Në një deklaratë se do ta "studionte nga afër" vendimin, ekzekutivi i BE-së sugjeroi se ende kishte ndërmend të bllokonte aksesin në tekste, duke thënë se do të miratonte një vendim të ri mbi kërkesën për informacion mbi informacionin që ofronte një shpjegim më të detajuar.

Pavarësisht këtyre pyetjeve, vendimi është një moment përcaktues për von der Leyen, e cila ka pak muaj që ka filluar mandatin e saj të dytë pesëvjeçar si drejtuese e ekzekutivit të BE-së. Ndërsa është lavdëruar si një menaxhere krizash, von der Leyen është përballur gjithashtu me kritika të shpeshta për stilin e saj të menaxhimit nga lart poshtë dhe është akuzuar për mungesë transparence.

Në janar të vitit 2023, New York Times dhe shefja e atëhershme e byrosë së saj në Bruksel, Matina Stevis-Gridneff, nisën çështjen për të kundërshtuar një vendim të komisionit për të mos publikuar mesazhet me tekst. Gazeta kishte raportuar ekzistencën e mesazheve me tekst të shkëmbyera midis von der Leyen dhe drejtorit ekzekutiv të Pfizer, Albert Bourla, në një artikull që përfshinte intervista me të dy.

Diplomacia personale e Von der Leyen u tha se çaktivizoi 1.8 miliardë doza të vaksinës Pfizer/BioNTech në një moment kur BE-ja po mbetej prapa Mbretërisë së Bashkuar dhe Izraelit në garën për të siguruar vaksinat. Kritikët më vonë pretenduan se komisioni kishte paguar më shumë për vaksinat pasi doli se Pfizer kishte rritur çmimet e saj në 19.50 euro për injeksion, krahasuar me 15.50 euro.

Një gazetar investigativ, Alexander Fanta, i kërkoi komisionit në maj 2021 të publikonte mesazhet sipas rregullave të BE-së për lirinë e informacionit. Pasi komisioni refuzoi, ai e çoi çështjen te Avokati i Popullit Evropian, i cili e shpalli komisionin fajtor për keqadministrim.

Tekstet e Von der Leyen, mund të ndihmojnë në përgjigjen e pyetjeve të tilla si dhe pse BE-ja u bë klienti më i madh i Pfizer, por thuhet se pagoi një çmim shumë më të lartë. Gazeta New York Times kërkoi të shihte mesazhet në maj 2022 dhe iu drejtua gjykatës për të kundërshtuar refuzimin e komisionit. Vendimi negativ i gjykatës nuk ishte i papritur, pasi gjyqtarët kishin kritikuar përgjigjet e juristëve të komisionit gjatë seancave dëgjimore vitin e kaluar.

Komisioni kishte pretenduar se tekstet ishin dërguar vetëm për takime koordinuese, por avokatët e tij pranuan se nuk i kishin parë mesazhet dhe nuk mund të thoshin nëse ato ekzistonin ende.

Të mërkurën, gjykata tha se komisioni “nuk kishte sqaruar mjaftueshëm” nëse mesazhet ishin fshirë dhe, nëse po, nëse kjo “ishte bërë qëllimisht apo automatikisht”, apo nëse telefoni i presidentit ishte zëvendësuar ndërkohë.

Një zëdhënës i New York Times tha: “Vendimi i sotëm është një fitore për transparencën dhe llogaridhënien në Bashkimin Evropian dhe dërgon një mesazh të fuqishëm se komunikimet e përkohshme nuk janë përtej mundësisë së shqyrtimit publik.”

be gjykata evropiane e drejtësisë