Eurovision 2025/ Fushata ushtarake izraelite dhe flamujt LGBTQ+ në qendër të debatit përpara konkursit madhështor

ZVICËR- Zvicra do të presë Festivalin e Këngës në Eurovision javën e ardhshme për herë të parë që nga viti 1989, mes kritikave për të drejtat LGBTQ+ dhe pjesëmarrjen e Izraelit. Unioni Evropian i Transmetimeve (EBU) shpreson që motoja e tij, "Të Bashkuar përmes Muzikës", do të ndihmojë në sigurimin që konkursi në Bazel të mbetet i përqendruar te interpretuesit dhe këngët e tyre.

Megjithatë, konkursi i ardhshëm u bë fushë polemikash edhe këtë vit, me kritikët që theksuan politizimin dhe axhendën ideologjike në rritje të këtij institucioni artistik. Një fushë polemikash ka të bëjë me pjesëmarrjen e Izraelit, i cili do të përfaqësohet nga Yuval Rafael, një i mbijetuar i sulmit të Hamasit më 7 tetor 2023 , i cili vrau 1,200 njerëz.

Fushata ushtarake izraelite në Gaza ka vrarë që atëherë 50,000 palestinezë, sipas zyrtarëve lokalë të shëndetësisë, duke i bërë zyrtarët në Spanjë, Slloveni, Islandë dhe Finlandë të vënë në pikëpyetje nëse Izraeli duhet të marrë pjesë. Organizatat palestineze dhe të të drejtave të njeriut në Zvicër kanë kundërshtuar gjithashtu pjesëmarrjen e Izraelit, duke akuzuar EBU-në për standarde të dyfishta.

“Rusia u ndalua nga Eurovision pas pushtimit të Ukrainës, por Izraeli ende lejohet të marrë pjesë pavarësisht gjenocidit që kreu në Gaza”, komenton Jerry Miller, president i “Unionit Zvicerano-Palestinë”. 

EBU deklaroi se Izraelit iu lejua të merrte pjesë në konkurs sepse vendi përfaqësohet nga KAN, transmetuesi i tij publik, dhe jo nga qeveria e tij. KAN nuk u përgjigj kur iu kërkua koment. Drejtori i Eurovisionit, Martin Green, tha se konkursi, pavarësisht trazirave politike, mund të nxisë lidhjen midis popujve dhe të bëhet një hapësirë ​​e përkohshme gëzimi dhe zemre të lehtë.

"Shpresoj që këtë vit Eurovision të bëjë atë që ka bërë për 69 vitet e fundit, që është të tregojë se muzika mund t'i bashkojë njerëzit. E di që mund të tingëllojë pak utopike, por kjo është arsyeja e këtij konkursi", tha Green për Reuters.

Eurovision është kritikuar në të kaluarën për disa këngë dhe interpretues të çuditshëm, por vitet e fundit ka rifituar shkëlqimin e tij, pjesërisht falë mbështetjes së fortë nga komuniteti LGBTQ+. Është eventi më i madh argëtues në botë me 170 milionë shikues vitin e kaluar, si dhe votues nga 163 vende. Ngjarja e këtij viti ka ngjallur debate edhe në Zvicër, me partinë konservatore të Bashkimit Federal Demokratik Zviceran (EDU) që është përpjekur pa sukses të bllokojë financimin e saj publik.

Nemo nga Zvicra, i cili identifikohet si jo-binar, fitoi konkursin në vitin 2024 me këngën "The Code", një këngë që kronikon udhëtimin e tij drejt gjetjes së identitetit të tij gjinor. EDU përmendi gjithashtu antisemitizmin si një arsye për shqetësim dhe iu referua demonstratave anti-Izrael gjatë garës së vitit të kaluar në Malmo të Suedisë.

Masat e sigurisë janë forcuar këtë vit me 1,300 oficerë policie të vendosur dhe ekspertë nga sektori ushtarak dhe i sigurisë kibernetike në gatishmëri. Përveç kësaj, u vendosën rregullore të reja në lidhje me flamujt që lejohen në skenë dhe në dhomën e gjelbër (zona ku artistët presin rezultatet). Këtë vit, do të lejohet vetëm flamuri kombëtar, duke ndaluar në mënyrë efektive  flamurin e ylberit LGBTQI+ nga paraqitjet e artistëve , por jo në hapësirat publike të eventit.