Ministria e Financave: Yield-i mesatar borxhit të brendshëm i kthehet rënies

TIRANË- Yield-i mesatar i borxhit të brendshëm të qeverisë iu kthye rënies në tremujorin e parë të vitit, pas tre vitesh radhazi në rritje. Sipas të dhënave nga Ministria e Financave, yield-i mesatar për të gjitha letrat me vlerë të borxhit ra në 4.42%, nga 4.56% që kishte qenë në fund të vitit 2024.

Duke përjashtuar portofolin e bonove të financuar nga Banka e Shqipërisë, yield-i mesatar ka arritur në 4.53%, nga 4.65% që kishte qenë në fund të vitit të kaluar. Në përgjithësi, yield-et e bonove dhe obligacioneve qysh vitin e kaluar patën një tendencë në rënie, për shkak të uljes së normës bazë të interesit nga Banka e Shqipërisë, por edhe gjendjes së mirë të likuiditetit në treg dhe kërkesës së lartë nga investitorët.

Përmirësimi i vlerësimit të kreditit nga agjencitë e specializuara vitin e kaluar duket se ka ndikuar në hyrjen për herë të parë në tregun e titujve të qeverisë në Lekë edhe të investitorëve nga jashtë vendit. Në muajin mars, agjencia e vlerësimit “S&P Global Ratings” përmirësoi për të dytin vit radhazi vlerësimin afatgjatë të borxhit sovran, nga “BB-” në “BB”, me perspektivë të qëndrueshme.

Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, investitorët jorezidentë financuan 29% të shtesës së huamarrjes së brendshme për vitin 2024. Kërkesa e investitorëve të huaj është ndër faktorët që ka ndikuar në rritjen e likuiditetit dhe në uljen e yield-eve të titujve qeveritarë në lekë gjatë vitit të kaluar, por edhe në tremujorin e parë të këtij viti, sidomos në tregun e obligacioneve referencë. Kjo kërkesë ka shtuar likuiditetin dhe ka ndikuar në presione rënëse të yield-eve edhe për instrumentet e tjera të borxhit të brendshëm.

Megjithaë, rënia e yield-it mesatar ka ardhur vetëm në tremujorin e parë të këtij viti, kryesisht për shkak të orientimin gjithnjë e më të madh të qeverisë shqiptare drejt përdorimit të instrumenteve më afatgjata të huamarrjes. Kjo tendencë ka vazhduar edhe në tremujorin e parë 2025.

Në fund të marsit 2025 maturiteti mesatar i instrumenteve të borxhit të brendshëm u rrit në 1026 ditë, nga 923 ditë që kishte qenë në fund të vitit 2024. Kjo rritje dëshmon përdorimin më të madh të instrumenteve me maturim afatgjatë gjatë vitit të kaluar.

Rritja e maturitetit mesatar të borxhit të brendshëm është një tendencë disavjeçare, që Ministria e Financave e ka ndërmarrë me qëllim uljen e rrezikut të rifinancimit. Borxhi i brendshëm i qeverisë shqiptare në fund të marsit ra në 781 miliardë lekë, në rënie pothuajse me shtatë miliardë lekë krahasuar me fundin e vitit të kaluar. Në terma realë, borxhi i brendshëm publik vlerësohej sa 29.81% e PBB-së, nga 31.16% që kishte qenë në fund të vitit të kaluar.

Emetimi i Eurobondit në muajin shkurt solli një zhvendosje strukturës së huamarrjes drejt asaj të jashtme, duke ndikuar njëkohësisht edhe në një rritje të borxhit publik nominal dhe atij real. Në fund të muajit mars, borxhi publik vlerësohej sa 54.18% e PBB-së, nga 53.95% në fund të vitit 2024./ Monitor