Komisioni Evropian parashikon rritje ekonomike për eurozonën dhe BE-në në vitet 2025 dhe 2026

BRUKSEL- Komisioni Evropian parashikon rritje ekonomike "të moderuar" për eurozonën dhe BE- në në vitet 2025 dhe 2026, në mes të pasigurisë ekonomike globale, në "parashikimet ekonomike të pranverës" të publikuara sot. Në mënyrë specifike, Komisioni parashikon që PBB-ja reale do të rritet me 1.1% në vitin 2025 në BE dhe me 0.9% në zonën e euros, kryesisht me të njëjtin ritëm të regjistruar në vitin 2024 dhe pas rritjes prej 0.4% në vitin 2023. Në vitin 2026, rritja pritet të përshpejtohet në 1.5% në BE dhe 1.4% në zonën e euros.

Kjo është një performancë e dobët dhe, mbi të gjitha, një performancë që ka qenë shumë më e ulët se ajo e Shteteve të Bashkuara ose Kinës për vite me radhë, ndërsa rritja globale jashtë BE-së parashikohet të arrijë në 3.2% si në vitin 2025 ashtu edhe në vitin 2026.

Evropa ka mbetur në stanjacion që nga fundi i vitit 2022, për shkak të rritjes së kostove të energjisë pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia, gjë që po godet industrinë e saj. Gjermania, ekonomia më e madhe e BE-së, është goditur më rëndë. Komisioni pret rritje zero këtë vit, krahasuar me 0.7% të pritur deri më tani, dhe rritje prej 1.1% në vitin 2026. Kjo, pas një recesioni në vitet 2023 dhe 2024 (-0.3% dhe -0.2% përkatësisht).

Për Francën, ekonominë e dytë më të madhe të BE-së, Komisioni parashikon një rritje prej 0.6% në vitin 2025 (krahasuar me 0.8% në vjeshtë) dhe 1.3% në vitin 2026.

Perspektiva në përkeqësim, por ekonomi elastike 

Komisioni po rishikon perspektivën e rritjes për BE-në dhe zonën e euros në mënyrë të konsiderueshme poshtë, krahasuar me parashikimet e tij të vjeshtës. Kjo është kryesisht për shkak të dobësimit të perspektivës për tregtinë globale dhe rritjes së pasigurisë në lidhje me politikën tregtare, thekson Komisioni.

Nënvizohet se Komisioni i bazon parashikimet e tij të pranverës në disa supozime në lidhje me tarifat tregtare. Tarifat mbi importet amerikane të mallrave nga BE-ja dhe pothuajse të gjithë partnerët e tjerë tregtarë pritej të mbeteshin në 10%, niveli i zbatuar më 9 prill, me përjashtim të tarifave më të larta mbi çelikun, aluminin dhe makinat (25%) dhe përjashtimeve tarifore për produkte të caktuara (farmaceutikë dhe mikroprocesorë).

Sipas parashikimeve të Komisionit, eksportet e BE-së pritet të rriten vetëm me 0.7% këtë vit, ndërsa tkurrja e ripërtërirë e eksporteve të mallrave do të kompensohet pjesërisht nga qëndrueshmëria e eksporteve të shërbimeve, pasi ato preken më pak nga tensionet tregtare. Në vitin 2026, rritja e eksporteve pritet të përshpejtohet në 2.1%.

Investimet e BE-së parashikohet të rriten me 1.5% në vitin 2025 dhe të përshpejtohen më tej në 2.4% në vitin 2026. Ky përshpejtim është nxitur nga investimet në infrastrukturë dhe kërkim-zhvillim, duke përfshirë edhe mbështetjen nga Instrumenti i Rimëkëmbjes dhe Rezistencës (RRF) dhe Fondi i Kohezionit, si dhe nga një rimëkëmbje në ndërtimin e banesave.

Treg pune i fortë me paga reale në përmirësim

Në vitin 2024, zgjerimi i vazhdueshëm i punësimit rezultoi në krijimin e 1.7 milion vendeve të reja të punës në ekonominë e BE-së, duke arritur kështu një rekord të ri për sa i përket numrit të vendeve të punës në BE. Pavarësisht rritjes modeste ekonomike, punësimi pritet të rritet me 2 milionë vende të tjera pune deri në fund të horizontit të parashikuar. Shkalla e papunësisë pritet të bjerë në një minimum të ri historik prej 5.7% në vitin 2026.

Pas zgjerimit me 5.3% në vitin 2024, rritja e pagave nominale do të ngadalësohet në vitet 2025 dhe 2026. Punëtorët do të vazhdojnë të përfitojnë nga rritjet e pagave reale dhe gjithashtu pritet të rikuperojnë plotësisht fuqinë blerëse që kanë humbur në vitet e fundit, e cila u shkaktua nga inflacioni në rritje.

Inflacioni vazhdon të bjerë

Procesi i vazhdueshëm deflacionar, i cili filloi në fund të vitit 2022, pritet të vazhdojë në mënyrë të qëndrueshme. Pas uljes në 2.4% në vitin 2024, inflacioni në zonën e euros parashikohet të arrijë objektivin prej 2% të BQE-së që në vitin 2025, duke rënë më tej në vitin 2026. Çmimet e mallrave të energjisë kanë rënë ndjeshëm që nga vjeshta e vitit 2024 dhe pritet të vazhdojnë trendin e tyre në rënie. Në mënyrë të ngjashme, një euro e forcuar duhet të rrisë gjithashtu presionet deflacioniste.

Pas rënies në 3.2% në vitin 2024, deficiti i qeverisë së përgjithshme të BE-së parashikohet të rritet në 3.3% në vitin 2025 dhe të mbetet në këtë nivel në vitin 2026. Raporti i borxhit ndaj PBB-së pritet të rritet në 83.2% të PBB-së në vitin 2025 dhe 84.5% në vitin 2026 në nivel të BE-së, pas katër vitesh rënie relativisht të shpejtë.

Rritja e pasigurisë mes tensioneve tregtare globale

Komisioni thekson se fragmentimi i mëtejshëm i tregtisë globale mund të ngadalësojë rritjen e PBB-së dhe të rizgjojë presionet inflacioniste. Nga ana tjetër, fatkeqësitë që lidhen me klimën janë më të shpeshta dhe mbeten një burim i përhershëm rreziku negativ për zhvillimin.

Megjithatë, sipas Komisionit, një ulje e mundshme e tensioneve tregtare BE-SHBA ose një zgjerim më i shpejtë i tregtisë së BE-së me vendet e tjera, përfshirë edhe përmes marrëveshjeve të reja të tregtisë së lirë, mund të mbështesë rritjen e BE-së. Rritja e shpenzimeve për mbrojtjen mund të japë gjithashtu një kontribut pozitiv. Promovimi i reformave për të rritur konkurrueshmërinë, siç është thellimi i tregut të vetëm dhe promovimi i Unionit të Kursimeve dhe Investimeve, si dhe zbatimi i një axhende ambicioze thjeshtimi, mund të forcojë më tej qëndrueshmërinë e ekonomisë së BE-së.